Boekenplan's kennisbank: Tips & info voor auteurs

Onze Deltawerken slopen? Waarom oude lessen blijven tellen

"Alsof we onze Deltawerken nu zouden slopen," zei mijn buurvrouw gister. Die opmerking bleef hangen. Ze had het over de investeringen in Nederlandse ontwikkelingssamenwerking (OSW). "Als je bedenkt hoeveel er de afgelopen 50 jaar is geïnvesteerd, dan is het toch doodzonde om die ervaring zomaar weg te gooien?" Ze heeft gelijk. Het is een rake vergelijking, want net zoals we trots zijn op onze Deltawerken, geldt dat ook voor wat we hebben opgebouwd in OSW.
 

De Deltawerken zijn een symbool. Ze tonen wat mogelijk is als je een fundamenteel probleem met visie en samenwerking aanpakt. En net als bij die waterwerken is onze aanpak van OSW gebaseerd op jaren van leren, plannen en verbeteren. Die lessen zet je niet zomaar bij het oud vuil. Dat doen we ook niet met de Deltawerken.
 

Leren van het verleden

In de afgelopen decennia hebben rijke landen ontdekt dat humanitaire hulp gebaseerd op snelle oplossingen vaak weinig duurzame resultaten oplevert. Denk aan kruimeltjes noodhulp die alleen tijdelijk verlichting brengen. We zijn gaan inzien dat echte verandering vraagt om gelijkwaardige samenwerking, gebaseerd op respect en gedeelde belangen. Het idee dat hulp eenrichtingsverkeer is – van rijke gever naar arme ontvanger – werkt niet. En onze oude “win-win-strategieën” waren vaak win-verlies in vermomming.
 

Een voorbeeld uit mijn boek

In mijn boek, De puzzel van Wajir, beschrijf ik de Ebola-uitbraak in West-Afrika. Het is een treffend voorbeeld van hoe wereldwijde verbondenheid werkt. De gedachte dat zo'n epidemie geen gevaar voor West-Europa zou opleveren, is naïef. Grenzen bieden geen bescherming tegen virussen. Wat interessant is, is hoe de internationale gemeenschap en West-Afrikaanse regeringen na de epidemie samen de gezondheidszorg wilden verbeteren. Maar helaas kwam al snel die oude valkuil weer in beeld: plannen beperken tot quick fixes. Dat werkt niet.
 

Waarom doorgaan belangrijk is

Van investering in OSW hebben zowel wij als onze partnerlanden veel kunnen leren. We weten inmiddels dat OSW complex is: zo kunnen we een oplossing die voor Nederland werkt niet simpelweg exporteren naar verre arme landen. We merken ook dat de wereld steeds kleiner wordt. De Deltawerken toonden ons dat als je samen een stevige basis legt, kun je tegen een stootje. En net zoals we toen leerden ons land te beschermen tegen het water, vragen de huidige internationale uitdagingen om oprechte en doordachte samenwerking, ook met ontwikkelingslanden. Juist nu moeten we ermee doorgaan en die niet afbreken.
 

Lees het boek van Frank Terwindt: De puzzel van Wajir.